Pałac Potala

Jeszcze w XX wieku Pałac Potala był najwyżej położonym zamieszkanym pałacem na świecie (3700 m n.p.m.). Podczas jego budowy nie korzystano z gwoździ, a ilość ziemi użytej podczas prac była tak duża, że miejsce jej wydobycia zamieniło się w jezioro.

Zbudowany rękoma tysięcy robotników pałac oszałamia do dziś i pozostaje dla Tybetańczyków żywym symbolem ich duchowej tradycji oraz politycznej emancypacji. Położony jest na Wyżynie Tybetańskiej - to jeden z najtrudniej dostępnych rejonów turystycznych świata - w najważniejszym mieście kraju, Lhasie, dawnej siedzibie tybetańskiego rządu i rezydencji dalajlamów. Przez wieki jedyna droga prowadziła tu wymagającymi szlakami przez góry, co odstraszało większość podróżnych.

Według tradycji buddyzmu tybetańskiego dalajlamowie są ziemskimi następcami Awalokiteśvary, wcielenia zasady współczucia i miłosierdzia. Jego imię Tybetańczycy tłumaczą jako "ten, który słucha łez świata". Kolejnymi ziemskimi inkarnacjami bóstwa są dalajlamowie. Nazwa pałac Potala nawiązuje do tej tradycji. Słowo Potala pochodzi prawdopodobnie od świętej góry Putuo w południowych Chinach, mitycznej siedziby Awalokiteśvary. Przez wieki w pałacu rezydowali kolejni przywódcy Tybetu. Kompleks pełnił zatem rolę stolicy duchowej i politycznej. W II poł. XX wieku chińska obecność w regionie i tzw. rewolucja kulturalna przerwały tę długą tradycję. W latach 50. XX wieku pałac został opuszczony. Przebywający za granicą Tybetu Dalajlama XIV, współczesny przywódca Tybetańczyków, zrzekł się funkcji politycznych w 2011 roku. Tybetańczycy uważają, że pałac Potala jest dziełem bogów, a ludzie nigdy nie byliby zdolni wznieść tak wspaniałego gmachu. 13-piętrowa budowla wyrasta wprost ze wzgórza dominującego nad Lhasą. Jego potężne, skośne ściany bielone wapnem i karmazynową gliną zwieńczone miedzianymi dachami potęgują wrażenie, otaczając pałac niezwykłą aurą.

Pierwsze ślady budowli na wzgórzu sięgają VII wieku. Natomiast początki pałacu, który możemy dziś podziwiać, sięgają czasów panowania piątego dalajlamy, Lobsang Gyatso, który rozpoczął budowę na początku XVII wieku. Budowa pałacu była gigantycznym przedsięwzięciem, w którym uczestniczyło około 7 tysięcy ludzi z Tybetu, Indii i Chin. W 1648 roku zakończono Biały Pałac. Znajdowały się tam pomieszczenia mieszkalne, urzędy, seminarium, a także drukarnia. Prasa drukarska, podobnie jak wszystkie inne w tym zdominowanym przez mnichów kraju, była pod kontrolą władz duchownych. W tradycyjnym procesie druku używano ręcznie rzeźbionych drewnianych tabliczek, które odciskano na papierze wytwarzanym z kory lub z wilczego łyka. Te zadrukowane arkusze były następnie zawijane w jedwab i przechowywane w drewnianych pojemnikach.

Czerwony Pałac oddano do użytku 50 lat później - pełnił on funkcję religijnego centrum kompleksu. Znajdowały się tam sala zgromadzeń mnichów, rozliczne kaplice i świątynie, biblioteki z buddyjskimi rękopisami, a także złote stupy, w których wnętrzu przechowywano zabalsamowane ciała kolejnych dalajlamów. Największą z tych stup można obejrzeć w Wielkiej Zachodniej Sali. Wykonana z drzewa sandałowego, wznosząca się na wysokość prawie 17 metrów, pokryta jest złotem o łącznej wadze ponad 3700 kilogramów. Mieszczą się tu groby 8 z 14 dalajlamów.

Obecnie pałac będący labiryntem około 1000 pomieszczeń, połączonych wieloma drzwiami, korytarzami, schodami i galeriami ozdobionymi bogato malowidłami jest otwarty dla zwiedzających. W ten sposób najwyżej położony pałac stał się najwyżej położonym czynnym muzeum na świecie. Mimo że w środku nie wolno robić zdjęć, a część sal jest zamknięta dla zwiedzających, pałac Potala pozostaje symbolem politycznym losów Tybetu i jego duchowego dziedzictwa, będąc najczęstszym kierunkiem pielgrzymek Tybetańczyków.

Sorry, this website uses features that your browser doesn’t support. Upgrade to a newer version of Firefox, Chrome, Safari, or Edge and you’ll be all set.